රෝමියෝ-ජුලියට්, ෂාජහාන්-මුම්ටාස්, රාමා-සීතා, සීසර්-ක්ලියෝපැට්රා මේ ලොව සුපතල ආදර කතා කීපයකි.ඒත් පිරිමි දෙදෙනෙකු අතර ඇති වුණු සමලිංගික ප්‍රේම කතා ලෝක ඉතිහාසයේ ඇතැයි ඔබ මඳකටවත් සිතුවාද?. ග්‍රීක යුද විරුවන් දෙපළක් වූ අකිලීස් සහ පැට්‍රොක්ලස්(Achilles and Patroclus) අතර සුප්‍රකට දස අවුරුදු ට්‍රෝයි යුද්ධය සිදුවූ ක්‍රි.පූ. 1194 - 1184 අතර කාලයේ ඇතිවුනු ප්‍රේමය ඉන් තවත් එක් කතාවකි.සුප්‍රකට ග්‍රීක සාහිත්‍යධර හෝමර්ගේ ඉලියඩ් කාව්‍යයේ මේ කතාව මැනවින් විස්තර කර ඇත.
 |
| අකිලීස් පැට්‍රොක්ලස්ගේ අතෙහි තුවාලයකට ප්‍රතිකාර කරමින් සිටීම දැක්වෙන සිතුවමක් |
එකළ පුරාතන ග්‍රීසියේ පාතියාවේ මයමිඩෝනස් නම් ගෝත්‍රයේ රජු වූ පීලියස්(Peleus) සහ තීටිස්(Thetis) බිසවට දාව අකිලීස් කුමරු උපත ලැබීය. අකිලීස්ගේ බිළිඳු අවධියේදී ඔහුව ස්ටික්ස් ගඟේ ගිල්වා අමරණීය තත්ත්වයට පත්කිරීමට තීටිස් බිසව උත්සාහ කළේය. එහෙත් ඇය බිළිදාව ගිල්වීමේදී විලුඹෙන් අල්ලාගෙන සිටි බැවින්, විලුඹ ඇරෙන්නට සිරුරේ අනෙක් සියලුම කොටස් අමරණීය තත්ත්වයට පත්විය. තවත් කතාවක කියවෙන ආකාරයට ගින්නෙන්පුළුස්සා බිළිදාව අමරණීය තත්ත්වයට පත් කිරීමට උත්සාහ කිරීමේදී එතැනට පැමිණ එය වැළැක්වූ පීලියස් රජු නිසා කෝපයට පත් බිසව මාළිගාව හැර ගිය බවය.
පසුව ශිල්ප ඉගැන්වීම සඳහා පීලියස් රජු වනයේ විසූ නරතුරඟුන්ගේ රජු වූ චිරෝන්(Chiron) වෙත කුඩා අකිලීස්ව පිටත් කළේය. ඔහු යටතේ කුඩා අකිලීස් වලසුන් ඇසුරින් දිරිමත් බවද, මුවන් ඇසුරින් වේගයද පුරුදු පුහුණු කළේය. යන්තම් සය හැවිරිදි වන විට සිය පළමු දඩයම කරන්නට සමත් වූ අකිලීස් ක්‍රමයෙන් නිර්භීත, කඩවසම්, වේගවත් විරුවෙක් බවට පත්වීය.ප්ලේටෝ විසින් අකිලීස්ව හඳුන්වාදෙන ලද්දේ ට්‍රෝජන්වරුන්ට එරෙහිව සටන් කළ වඩාත් කඩවසම් විරුවා ලෙසිනි.
 |
| අකිලීස් ශිල්ප හදාරමින්.... |
මේ අතරතුර යොවුන්වියේ පසුවූ පැට්‍රොක්ලස් සමඟ දාදු ක්‍රීඩාවක යෙදී සිටියදී ඇතිවූ ආරවුලකදී අත්වැරදීමකින් ඔහුගේ මිතුරෙකු මරණයට පත්විය. පළිගැනීමේ චේතනාවෙන් තම පුතු මරණයට පත්කරතැයි බියවූ පියා වූ මිනෝටියස්( Menoetius) රැකවරණය පතා පැට්‍රොක්ලස් පුතු සමඟ තම යහළුවෙකු වූ පීලියස් රජු වෙත පළාගියේය. දෙදෙනාට රැකවරණය සැපයූ රජු, පූජා උත්සවයක් පවත්වා පැට්‍රොක්ලස් අපරාධයේ පාපයෙන් පාරිශුද්ධත්වයට පත්කළේය. තවද පැට්‍රොක්ලස්ව ශිල්ප ඉගෙනීම හමාර කර පැමිණි අකිලීස්ට පරිවාර සඟයකු ලෙස පත්කළේය.
පැට්‍රොක්ලස් අකිලීස්ට වඩා තරමක් වැඩිමහල් වුවද යොවුන්වියේ පසුවූ ඔවුන් දෙදෙනා ඉක්මනින්ම හොඳ මිතුරන් බවට පත්වූහ. එහෙත් පසුව එම මිතුරුදම, ආදරයෙන් යුත් බැඳීමක් බවට පත්වීය. දිනෙන් දින දෙදෙනාගේ ප්‍රේමය වැඩීගියේය.එකළ ග්‍රීසියේ සමලිංගිකත්වය, විෂමලිංගිකත්වය යනුවෙන් සංකල්ප නොවූ අතර පිරිමින් දෙදෙනෙකු අතර ඇතිවන ආදරය අතිශය පූජනීය බැඳීමක් ලෙසට සලකන ලදී. එය ගැහැණු පිරිමි ආදරය මෙන්ම සාමාන්‍ය දෙයක් ලෙසට සලකනු ලැබූ අතර එනිසා ඔවුන් දෙදෙනාගේ ආදරයට කිසිදු බාධාවක් නොවීය.දිනෙන් දින ආදරය දළුලා වැඩීගිය අතර දෙදෙනා අතර තිබූ මිතුදම එය තවත් ශක්තිමත් කළේය.ග්‍රීක සාහිත්‍යයට අනුව ඔවුන් ආදරය කරන ලද්දේ කලවා අතරේය.(They made love between the thighs)
 |
| ට්‍රෝයි බලා ඇදෙන ග්‍රීක නැව් |
මේ අතර ට්‍රෝයි නුවර පැරිස් කුමරු සමඟ ස්පාටාවේ මෙනෙලෝස්(Menelaus) රජුගේ බිසව වූ හෙලන්(Helen) කුමරිය ට්‍රෝයි නුවරට පළායාම හේතුවෙන්, ග්‍රීසියේ පෞරරාජ්‍ය සියල්ලම එකට එකතු වී ට්‍රෝයිනගරයට එරෙහිව යුද්ධයට සැරසුනේය.අකිලීස් සහ පැට්‍රෝක්ලස් ට්‍රෝයි බලා නැව් නැගි හමුදාවට එක්වී ගමන් ආරම්භ කළේය. නැවේදී ප්‍රේමයෙන් වෙළුනු ඔවුන් දෙදෙනා එයින් පසු එකිනෙකාට වෙන්වී ජීවත්විය නොහැකි තරමට ලං වූහ.දෙවියන්ට යාඥා කළ අකිලීස් අප දෙදෙනාට මේ සියලු මිනිසුන්ගෙන් මිදෙන්නට හැකි වේවායි ඉල්ලා සිටිබව ඉලියඩ්හි සඳහන් වී ඇත.
මහත් දුෂ්කරතා මැද ට්‍රෝජන් වෙරළට ළඟා වූ ග්‍රීක හමුදාව එතැන් පටන් ට්‍රෝජන්වරු සමඟ යුද්ධය ඇරඹීය. එහිදී ට්‍රෝයි රජු ප්‍රයම්(Priam)ගේ පුතු වූ ට්‍රොයිලස්(Troilus)අකිලීස් අතින් මරණයට පත් වීය.ට්‍රෝයි බලකොටුව ශක්තිමත් නිසා පහරදීමට තරම් අපහසුබව වටහාගත් ග්‍රීක හමුදාව ඊළඟ වසර නවය පුරාම අවට නගර අල්ලාගැනීමේ නිරත වූහ. අකිලීස් නිතරම සටන් පෙරමුණට පැමිණ සටන් කළ අතර ඔහුගේ නායකත්වය යටතේ ග්‍රීක හමුදාව සටන් වලින් ජයගත් අතර ට්‍රෝජන් නගර විස්සකට වැඩි සංඛ්‍යාවක් අල්ලාගත හැකිවිය. යුද්ධය ඇරඹී වසර නවයක් ගතවී අවසන ලිනරස්( Lyrnessus ) නගරය බිඳවැටුණු අතර එහි සිටි බ්‍රයිසෙස්(Briseis) කුමරිය හා ධන සම්පත් අකිලීස් අතට පත්විය. බ්‍රයිසෙස් කුමරිය වහලෙක් ලෙස යොදාගත් මුදු ග්‍රීක හමුදාවේ අණදෙන්නා වූ ඇගමෙම්නොන්(Agamemnon) ඇයව පැහැරගෙන දූෂණය කළේය. මෙයින් තමාට කළ අවමානය නිසා අකිලීස් නැවත යුද්ධයට නොඑන බව දිවුරා ඉන් ඉවත් විය. මේ නිසා ග්‍රීක හමුදා දිනෙන් දින පරාජයට ලක් වූ අතර මෙයින්කළකිරීමට පත් ඇගමෙනොන් බ්‍රයිසෙස් කුමරිය නැවත ලබා දෙන බව පැවසුවත් අකිලීස් එයට කැමති වූයේ නැත.
මේවන විට ට්‍රෝජන්වරු විසින් ග්‍රීක හමුදාව වෙරළ දක්වා පළවාහරිනු ලැබතිබූ අතර ග්‍රීක නැව්වලට ගිනි තැබීමට සූදානම් වෙමින් තිබුනි. මේබව දැනගත් පැට්‍රොක්ලස් තමන්ට අකිලීස්ගේ යුධ සන්නාහය දෙන ලෙසත් එය දුටු විට ට්‍රෝජන්වරු බියවනු ඇතිබවත් පැවසීය. ඊට එකඟ වූ අකිලීස් නැව්වලින් ට්‍රෝජන්වරු පළවා හැරි විගස නැවත පැමිණෙන ලෙස දන්වා ඔහුව යුද්ධයට පිටත් කර හැරියේය. නමුත් එම අවවාදය නොතැකූ ඔහු ට්‍රෝජන්වරුන්ට එරෙහිව සටන් කරමින් ට්‍රෝයි නුවර ප්‍රාකාරය දක්වාම පළවා හැරියේය. එහිදී ට්‍රෝජන් සෙබළුන් 53දෙනෙක් ඔහු අතින් මැරුම් කෑ බව සඳහන් වේ. එහෙත් පැට්‍රොක්ලස්, ට්‍රෝයි නුවර ප්‍රයම් රජුගේ වැඩිමල් පුතු වූ හෙක්ටර්(Hector) විසින් එල්ල කරන ලද හී පහරක් නිසා ඛේදනීය ලෙස මරණයට පත්විය. අකිලීස්ගේ යුද සන්නාහය හෙක්ටර් අතට පත් විය.
 |
| පැට්‍රොක්ලස්ගේ සිරුර ගෙන ඒම දැක්වෙන කැටයමක් |
අකිලීස් එම පුවත ඇසූ විට ඔහු පොළොවේ හැපි හැපී වේදනාවෙන් හඬා වැළපුණේය. ඔහුගේ මිතුරන් විසින් පැට්‍රෝක්ලස්ගේ සිරුර යුද පිටියෙන් ගෙන ආවිට එය මිහිදන් කිරීමට අකිලීස් ඉඩ නොදුන්නේය.ඔහු මළසිරුර මත වැතිරී එය දෙඅතින් බදාගෙන ඉකිබිඳමින් සිටින විට ඔහුගේ මව වූ තීටිස් අකිලීස්ව සනසන්නට විය.එහෙත් තමන් නිසා ඔහුගේ ජීවිතය නැතිවූ බව අකිලීස් තමන්ටම දොස් පවරාගනිමින් ඔහු ගැනම සිතා නොකා නොබී ළතැවෙන්නට විය.
 |
| පැට්‍රොක්ලස්ගේ මරණය හමුවේ වැළපෙන අකිලීස් |
" ඔබේ කලවවලට ඇති මාගේ පිවිතුරු හැඟීම ගැන ඔබට කිසි සැලකිල්ලක් නැත. අප නිතරම ගත් හාදු සියල්ලට පසු ඔබ ගුණමකු වී ඇත"
("You had no consideration for my pure reverence of your thighs, ungrateful after all our frequent kisses")
මෙසේ පවසමින් ඔහු සිරුර බදාගෙන වැළපුණු බව ග්‍රීක සාහිත්‍යයේ සඳහන්ය.
තම පෙම්වතා මැරීමේ පළිය ගන්නට නව යුද සන්නාහයෙන් සැරසී අකිලීස් නැවතත් ට්‍රෝයි යුද්ධයට පිවිසියේය. කෝපයෙන් වියරු වැටී සිටි අකිලීස්, හෙක්ටර් පසුපස ට්‍රෝයි ප්‍රාකාරය වටා තුන්වරක් ලුහුබැන්ඳේය. අවසානෙයේදී අකිලීස් විසින් හෙක්ටර්ව මරා දමනු ලැබීය. ඔහුගේ කෝපය කොතරම් වීද යත් හෙක්ටර්ගේ සිරුරට අවසන් කටයුතු කරන්නට ඉඩනොදී එය තම කරත්තයේ සවිකර බිමදිගේ ඇදගෙන ගියේය. එහෙත් ට්‍රෝයි රජුගේ බලවත් ඉල්ලීම මත සිරුර බාරදෙන ලදී.
 |
| හෙක්ටර් මරා විජයග්‍රාහීව පැමිණෙන අකිලීස් |
පැට්‍රොක්ලස් මිහිදන් කිරීමට අකිලීස් ඉඩ නොදුන් නමුත් ඔහුගේ ආත්මය සිහිනෙන් අකිලීස් වෙත පැමිණ නිසි ආදාහනයකින් තොරව තමන්ට පරලොවට අධිපති හේඩ්ස්(Hades) වෙත යාමට නොහැකි බව පවසා සිටියේය.එනිසා අකිලීස් ඔහුගේ කොණ්ඩය කපා, අශ්වයින්, බල්ලන් සහ ට්‍රෝජන් සිරකරුවන් දුසිමක් මගින් බිලි පූජාවක් සිදුකර ඔහුගේ සිරුර චිතකයක ආදාහනය කළේය. ඔහුගේ ඇටකටු සහ අළු රන් බඳුනකට එකතු කරගන්නා ලද අතර චිතකය තිබූ තැන සොහොන් කන්දක් ඉදිකරන ලදී. තවද අකිලීස් ඔහු වෙනුවෙන් ගෞරව පිණිස අවමංගල්‍ය ක්‍රීඩා උළෙලක් පැවැත්වීය.
ඉන්පසුව තවදුරටත් යුද්ධයේ නිරත වූ අකිලීස් විසින් ට්‍රෝජන්වරු බොහෝ ගණනක් මරාදමනු ලැබුවේය. එහෙත් යුද්ධයේදී පැරිස් කුමරු විසින් අකිලීස්ගේ විලුඹට එල්ල කරන ලදහී පහර නිසා ඔහු මරණයට පත් වීය.ඔහුද ආදාහනය කරනලද අතර ඔහු වෙනුවෙන්ද අවමංගල්‍ය ක්‍රීඩා උළෙලක් පැවැත්විණ. මරණින් මතුද එක්ව සිටීම අරමුණු කරගනිමින් ග්‍රීකයන් විසින් ඔහුගේ ඇටකටු සහ අළු පැට්‍රොක්ලස්ගේ ඒවා සමඟ මුසු කොට රන් බඳුනක අසුරා කළු මුහුදේ ලියුක්(Leuke) දූපතේ තැන්පත් කෙරිණි.ග්‍රීකයෝ ඔවුන් දෙදෙනා වෙනුවෙන් පූජනීය සොහොනක් ට්‍රෝයි නුවර ඉදිකළහ.පසුකාලයේ ඔවුන්ගේ ආත්මයන් අත් අල්ලාගෙන ගමන් කරනු එම දූපතේ වරින් වර දක්නට ලැබුණු බවත් කියැවේ.
කෙසේහෝ අවුරුදු දහයක් අවසානයේදී ට්‍රෝයි නුවරට උපක්‍රමශීලී ලෙස යවන ලද ට්‍රෝජන් අශ්වයකු හරහා ට්‍රෝයි නුවර අල්ලාගැනීමට ග්‍රීකයින්ට හැකිවිය. එහිදී පැරිස් කුමරු මෙන්ම ට්‍රෝයි රජපවුලද මරුමුවට පත්වූ අතර හෙලන් කුමරියව නැවත ග්‍රීසියට රැගෙන යන ලදී.
පසුකාලීනව ප්ලේටෝ, එස්චින්ස්, හෝමර් ආදී ග්‍රීක සාහිත්‍යධරයින්ගේ නොමඳ වර්ණනාවට මේ ආදරය ලක්වීය.
ක්‍රි.පූ 334දී පමණ සිය අධිරාජ්‍යය ව්‍යාප්ත කිරීමේ අරමුණින් ආසියාවට යන ගමනේදී ට්‍රෝයි නුවරට පැමිණි මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජු සිය පෙම්වතා වූ හෙපයිස්ටියන්(Hephaestion) සමඟ සිය හමුදාව ඉදිරියේදීම අකිලීස් සහ පැට්‍රොක්ලස්ගේ පූජනීය සොහොනට ගෞරව කළබව ඉතිහාසයේ දැක්වේ.
පසුකාලීනව කිතුදහමින් ඇතිවුණු බලපෑම නිසා අකිලීස් සහ පැට්‍රොක්ලස් අතර තිබූ සබඳතාවය හුදු මිතුදමක් බවට පත්කර තිබුණි.
ඉතින් දැන්වත් පිළිගන්න. පිරිමින් දෙදෙනෙකුටත් පූජනීය ලෙස ආදරය කළ හැකිය.
